Bòn bon là loại trái cây đặc sản Quảng Nam nhưng chỉ có Tiên Phước và Đại Lộc mới có. Và cũng chỉ ở xã Tiên Châu, huyện Tiên Phước trồng được giống bòn bon mang hương vị ngọt ngào, mọng nước.
 |
Món gỏi bòn bon được mệnh danh là “thiên hạ đệ nhất gỏi” xứ Quảng |
Mùa bòn bon chín chỉ kéo dài chừng một tháng và từ loại quả này người ta chế biến thành món gỏi được ca tụng là “thiên hạ đệ nhất gỏi” của xứ Quảng mà đúng như người xưa nói “đói lòng ăn trái bòn bon”, nếu được thưởng thức một lần, ai cũng nhớ mãi hương vị giản dị, thanh tao của nó.
 |
|
|
Khi chín, trái bòn bon có màu vàng nhạt như mỡ gà. Quả có từng múi, mỗi múi có một hạt bên trong. Về xứ Quảng, khi ăn món gỏi này, bạn sẽ được nghe kể sự tích bòn bon. Đó là vào mùa hè năm Ất Mùi, khi Đức Thế Tổ Cao Hoàng nhà Nguyễn (Vua Gia Long) đã có lần nhờ trái bòn bon của Đại Lộc để đỡ đói trên bước đường bôn tẩu nên loại trái này được mệnh danh là “Nam trân” (trái quý ở phương Nam) từ đó.
 |
|
|
Xưa kia, loại quả này mọc trong rừng và chỉ có vua, chúa mới được dùng. Vỏ bòn bon còn được người dân sử dụng như một vị thuốc. Và cũng thật ngạc nhiên khi từ những trái bòn bon ngọt lịm, người dân nơi đây đã chế biến thành món gỏi bòn bon vô cùng đặc sắc, trở thành tinh hoa ẩm thực của vùng này.
Để chế biến gỏi, tách từng múi bòn bon loại trái to, bóng mẩy rồi chuẩn bị thêm các nguyên liệu khác như: Thịt ba chỉ luộc chín thái mỏng, tôm sú luộc (bỏ một ít vỏ chanh vào) bóc vỏ, bỏ đầu, đuôi. Mè trắng rang vàng. Ớt bằm và thái sợi dùng để trang trí… Ngoài ra, có tỏi băm nhuyễn, nước cốt chanh, rau răm thái nhỏ.
 |
|
|
Thành công của món nằm ở nước trộn gỏi mà mỗi quán có một bí quyết riêng với các thành phần như đã kể trên. Cho bòn bon đã tách múi vào tô, trộn với tôm, thịt ba chỉ, rau răm rồi trộn đều với nước trộn gỏi… Rắc mè rang và bóp bánh phồng tôm, ớt thái sợi lên trên. Khi chủ quán bê tô gỏi ra, bạn sẽ cảm nhận được món “gỏi Nam trân” có vị chua ngọt của bòn bon ở xứ núi vùng cao, thơm nhẹ của mè rang, hành phi; giòn tan của bánh phồng tôm…
Món gỏi “độc quyền” Quảng Nam này có thể tìm thấy ở rất nhiều quán ăn địa phương vùng Tiên Phước, Đại Lộc mà thưởng thức rồi, bạn sẽ nhận thấy món ăn thấm đẫm vị của rừng (bòn bon), của đồng bằng (thịt ba chỉ) và vị của biển cả (tôm)…
T.H
